وقتی نام یک کلیسای تاریخی به میان می‌آید ناخودآگاه ذهنمان راهی اصفهان و کلیسای وانک می‌شود، بی‌آنکه با خود بگوییم آیا منظور همان کلیساست یا خیر!  اما وقتش رسیده که این تصور اشتباه را اصلاح کنیم؛ هر چهل ستونی، چهل ستون اصفهان و هر کلیسایی کلیسای وانک نیست. بعد از معرفی عمارت چهل ستون قزوین حالا نوبت به این رسیده که به سراغ یک کلیسای تاریخی در این شهر برویم. برج ناقوس قزوین یک کلیسای تاریخی موضوع این مقاله از میهمان شو است. با ما همراه باشید.

از حق نگذریم اینجا هم دست کمی از آن کلیسای تاریخی و پر آوازه در محله جلفای اصفهان ندارد. اگر طالب گشت و گذار در میان بناهای تاریخی باشید حتما از دیدن برج ناقوس قزوین هم لذت می‌برید.

کمی بیشتر با برج ناقوس قزوین!

برج ناقوس یکی از کلیسا‌های تاریخی و منحصر‌به‌فرد ایران است که به دست روس‌های ارتودکس ساخته شده و از زمان قاجار در دل شهر قزوین خانه کرده است. البته امروزه این کلیسا دیگر مکانی مذهبی و مورد استفاده مسیحیان ارتودکس نیست، اما از آن‌جایی‌که سبک معماری خاص دارد و از زمان‌های قدیم برای ما به یادگار مانده، جزو آثار باستانی ایران محسوب و از آن نگهداری می‌شود.

برج ناقوس در گوشه‌ای از شهر قزوین قرار گرفته و هم به دلیل معماری بی‌نظیرش در ایران و تاریخچه خاصش توانسته یکی از معروف ترین کلیساهای ایران باشد. این کلیسای تاریخی قزوین، یکی از معدود کلیساهای ارتودکس در ایران است که یادگاری از زمان جنگ جهانی اول است که از قضا ویژگی‌های خاص و منحصر‌به‌فردی میان کلیساهای ایران دارد و یکی از جاهای دیدنی قزوین هم شده است.

مثلا برج ناقوس تنها کلیسای ایران است که به رنگ سرخ است، آجرها و نمای بیرونی آن سرخ رنگ‌اند و همین باعث شده ظاهر آن از تصورات ما راجع به نمای یک کلیسای سبک غربی متفاوت باشد. همچنین برج ناقوس کوچک ترین کلیسای ایران است، به‌حدی که اگر آن و مدل معماری‌اش را از نزدیک ببینید شما را یاد خانه‌های سینمایی و فانتزی در قصه‌ها می‌اندازد.

برج ناقوس در زمان جنگ جهانی اول محل عبادت روس‌ها بوده ولی از آن زمان به بعد، به‌نوعی تعطیل شده و مورد استفاده مذهبی قرار نگرفته است. برج ناقوس به نام کانتور یا کلیسای روسی نیز می‌شناسند، چرا‌که زمانی به دست روس‌ها ساخته شده و محل عبادت آن‌ها بوده است.

به‌خاطر ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد برج ناقوس، آن را به نام‌های تقریبا زیادی هم می‌شناسند که مربوط به هرکدام از ویژگی‌هایش می‌شود. اصلی‌ترین نام این کلیسا یعنی کانتور به معنای مقر یا مرکز است که به خاطر محل سکونت روس‌ها در اواخر دوره قاجاریه، به وسیله خود روس‌ها، نامگذاری شده است.

همچنین برج ناقوس را به کلیسای سرخ نیز می‌شناسند، چون آجرها و نمای بیرونی آن به رنگ سرخ است. و ایرانی‌ها نیز به‌دلیل این‌که این کلیسا به دست روس‌ها و برای عبادتشان ساخته شده بود، به آن کلیسای روس‌ها نیز اسم داده بودند.

یکی از نام‌های دیگر برج ناقوس که به آن معروف است، کلیسای ناقوس است که آن هم به دلیل صدای خاص آن در زمان‌هایی بوده است که ناقوسش به صدا در می‌آمده است.

معماری این بنای تاریخی چگونه است؟

معماری برج ناقوس کاملا مانند کلیسا‌های دیگر جهان بر‌اساس طرحی صلیبی ساخته شده است و مدل آن شامل یک پلان چندضلعی نامنظم است که استفاده از آجرهای قرمز لعاب‌دار در نمای بیرونی کلیسا و شیروانی گنبدهایش باعث شده تا این بنا به لحاظ ظاهری و سبک معماری خاص‌تر از بقیه ساختمان‌های قزوین و حتی کلیساهای ایران باشد.

ریشه چنین معماری‌ای به عقاید ارتودکسی مسیحیت نیز بر‌می‌گردد و از آن تاثیر گرفته است، چرا‌که مسیحی‌های ارتودکس ایستاده عبادت می‌کنند و به‌همین علت برج ناقوس نیز کوچک و جمع‌و‌جور و فقط برای عبادت ساخته شده است.

مدل ساخت و معماری و تزئینات کلیسا نسبت به کلیساهای دیگر در ایران بسیار ساده است و آن هم به دلیل سرعت بخشیدن به روند ساخت‌و‌ساز آن در زمان قاجار و بحبوحه جاده‌سازی و راه‌سازی بوده است.

در این اطراف از کجا دیدن کنیم؟

جاذبه های تاریخی قزوین و اطراف آن به یک برج ناقوس قزوین ختم نمی‌شود. به جز این کلیسا جاذبه های تاریخی دیگری هم در این اطراف وجود دارد که باید در سفر به قزوین از آن‌ها دیدن کنید. یکی از این جاذبه های تاریخی بسیار مطرح کاروانسرای شاه عباسی آوج در فاصله یک ساعته از قزوین است.

کاروانسرای شاه‌عباسی آوج در دل شهر آوج و در 110 کیلومتری قزوین قرار گرفته. اینجا همان‌طور که از اسمش می‌شود حدس زد، از دوره صفوی به‌جامانده. در آن زمان، این کاروانسرا بر سر راه یکی از مسیرهای اصلی رفت‌وآمد بوده.ورودی اصلی کاروانسرا در ضلع شرقی‌اش قرار دارد و خود کاروانسرا، دارای سردر بزرگی‌ست با طاق‌نما‌ها، هشتی‌ها و اتاق‌های دیدنی. 

برج‌های دوقلو قزوین هم در همین دور و اطراف قرار دارند. حیف است این همه راه تا آوج بیایید و برج‌های دوقلوی قزوین را نبینید. اگر از آوج به طرف روستاهای اروان، قوزلو، کامشکان و اسماعیل اباد حرکت کنید پس از 50 دقیقه به خرقان و برج های دوقلو قزوین میرسید.

برج‌های دوقلوی خرقان در دوره سلجوقی ساخته شده‌اند. برج شرقی قدیمی‌تر است و بلندی‌اش به ۱۵ متر می‌رسد. ۲۹ متر آن‌طرف‌تر، برج دوم را می‌بینیم که بنایی هشت‌ضلعی دارد. نشانه‌های معماری دوره سلجوقی که گره‌چینی و نقش‌های هندسی‌ست، در این برج‌ها به‌خوبی دیده می‌شود و به همین دلیل هم هست که از زیباترین بناهای قرن پنجم قمری به‌حساب می‌آیند. بالای برج‌ها گنبد نیم‌دایره‌ای شکلی می‌بینیم و در ورودی آن‌ها کتیبه‌های قدیمی. برج‌های دوقلوی خرقان به ثبت ملی هم رسیده‌اند.

کاروانسرای سعد السلطنه هم از دیگر جاذبه های دیدنی قزوین است که باید در کنار بازدید از برج ناقوس قزوین از آن هم دیدن کنید. این کاروانسرا چیزی حدود ۶.۲ هکتار وسعت دارد و همین باعث شده تا از آن به عنوان بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده در ایران یاد شود. قدمت ساخت  این بنا به اواخر دوران حکومت ناصر الدین شاه قاجار برمی گردد و مردم آن را با نام های دیگری چون سرای سعدیه و سرای سعادت هم می‌شناسند. این کاروانسرای یک ملک شخصی و متعلق به فردی به نام محمد باقر خان سعدالسلطنه اصفهانی است که در ان زمان حاکم وقت قزوین بود، او در اواخر حکومت ناصرالدین شاه قاجار تصمیم گرفت تا به منظور بهبود شرایط تجار در ارتباطات تجاری میان ایران با کشورهایی مثل ترکیه و روسیه کاروانسرایی بسازند، که حالا آن را با نام کاروانسرای سعدالسلطنه می‌شناسند.

در سفر به برج ناقوس قزوین کجا اقامت کنیم؟

در سفر به قزوین و بازدید از برج ناقوس برای اقامت جای هیچ نگرانی نیست.

این شهر چندین هتل و مهمانسرا برای اقامت دارد اما از آن‌هاا گذشته روی وب‌سایت میهمان شو گزینه‌های متنوعی برای اجاره آپارتمان مبله در قزوین وجود دارد که می‌توانید با انتخاب یکی از آن‌ها از امکانات اقامتی باکیفیتی در این شهر بهره‌مند شوید.

برای اجاره سوئیت در قزوین کافیست اینجا کلیک کنید.