اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که هم طالب کویرگردی و بازدید از معماری کویری هستند و هم می‌خواهند در اطرافشان دارودرخت و طبیعت زیبایی ببینند باید به جای یزد راهی مهریز یزد شوید. اینجا شهری است که علاوه بر موقعیت کویری و معماری شبیه به معماری یزد تعداد زیادی باغ میوه و کوچه‌باغ‌های سرسبز هم دارد. از قضا کاروانسرای تاریخی مهریز با قدمت بیش از 400 سال هم در همین شهر قرار گرفته است.

در این مطلب از میهمان شو قرار است با هم به سراغ این کاروانسرای تاریخی برویم که باید بازدید از آن‌ را در برنامه سفر به یزد بگنجانید. با ما همراه باشید.

کمی بیشتر با کاروانسرای شاه زین الدین آشنا شوید

رباط زین‌الدین یا کاروانسرای زین‌الدین از بناهای مربوط به دوره صفوی است که در سده دهم هجری به دستور زین‌الدین گنجعلی خان ریگ حکمران کرمان و به فرمان شاه عباس ساخته شده‌است. 

در بسیاری از کتب تاریخی آمده است که کاروانسرای زین الدین در یزد به مناسبت دیدار شاه عباس با زین الدین گنجعلی خان، حاکم استان کرمان در قرن ۱۰ قمری ساخته شد. معمار کاروانسرای زین الدین در مهریز شخصی به نام محمد سلطان یزدی نیز بود؛ وی یکی از بهترین معماران آن دوره بود و طراح و معمار مجموعه بی نظیر گنجعلی خان کرمان نیز همین فرد بوده است. نکته جالب توجه و متمایز کننده کاروانسرای زین الدین از دیگر کاروانسراها، پلان دایره ای آن است. مسلمانان در ساخت بناهای خود از اعداد مقدس استفاده می کنند که در این بنا هم می توانید اعدادی نظیر ۵ برج و ۱۲ صفه این کاروانسرا را در ساخت آن مشاهده کنید.

کاروانسرای زین الدین از شاهکارهای معماری دوره صفویه و تنها بنای مدور ایرانی در مسیر جاده ابریشم (در بخش مرکزی مهریز و در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر یزد) واقع شده است.

یکی از کاربردهای کاروانسرای زین الدین در مهریز در قرن دهم قمری محلی بوده جهت استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده است. امروزه هم تمامی مکان هایی که برای این منظور ساخته شده بوده نیز به همان شکل نگهداری شده به طوری که از آن به عنوان به عنوان هتل برای اقامت گردشگران نیز بهره می برند.

معماری کاروانسرای زین الدین به چه شکل است؟

کاروانسرای زین الدین در یزد، دارای نقشه دایره‌ ای و پنج پلان نیم دایره (برج) چسبیده به دیوار هشتی است. صحنی دوازده ضلعی دارد که در اطراف آن رواق‌ های سکو داری قرار دارد. کاروانسرای زین الدین را با آجر بنا کرده اند. در بخش شمالی رباط اتاق‌هایی که شاه نشین عمارت بوده قرار دارد که در حال حاضر بخشی از آن سالن غذاخوری و بخش دیگر با فرش های دست بافت و پشتی های زیبا برای نشستن و استراحت طراحی شده است.

در دو طرف کاروانسرا پله هایی وجود دارد که به پشت بام کاروانسرا راه دارد و می توان برای تماشای آسمان فوق العاده زیبای کویر از طریق این پله ها به پشت بام رفت.

چه زمانی برای سفر به یزد و بازدید از کاروانسرای زین الدین مناسب‌ است؟

بهترین فصل برای سفر به یزد شهریور، مهر و آبان است. در واقع این سه ماه، ماه‌های توریستی این استان محسوب می‌شوند چراکه هم هوا خنک است و هم شب‌ها بلند. می‌توانید در این شب‌های بلند یزد از زیبایی‌های کویر لذت ببرید و تا می‌توانید کویرگردی کنید. البته سفر به یزد در دو ماه اول بهار هم می‌تواند لذت‌بخش و راضی‌کننده باشد. باغ دولت آباد هم در این ماه‌ها بیشترین تعداد بازدیدکننده را دارد و فضای آن پرشور است. شما می‌توانید از ساعت ۸ صبح تا 5 بعدظهر برای دیدن این کاروانسرای تاریخی راهی شوید.

از تهران تا کاروانسرای زین الدین

اگر خودروی شخصی دارید با طی مسافت 570 کیلومتر و گذر از شهرهای قم و کاشان و میبد به یزد می‌رسید؛ اما اگر می‌خواهید برای سفر به یزد از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید سه راه پیش رو دارید. اول از همه می‌توانید با اتوبوس به یزد بروید. پایانه‌های مسافربری تهران هرروز چندین حرکت به مقصد یزد دارند پس دستتان در برنامه‌ریزی و انتخاب ساعت حرکت باز است. راه دوم برای سفر به یزد قطار است. خطوط ریلی تهران به استان یزد فعال است و هرروز چندین حرکت به شهرهای مختلف این استان دارد؛ و سومین راه هواپیما است. خوشبختانه فرودگاه یزد جز فرودگاه‌های فعال کشور است و هرروز چندین پرواز باندهای فرودگاه امام خمینی تهران را به مقصد یزد ترک می‌کنند.

اگر می‌خواهید از در یزد از کاروانسرای زین الدین دیدنی کنید باید به ۶۲ کیلومتری جنوب یزد و ۴۰ کیلومتری شهرستان مهریز بروید. اگر ماشین ندارید، می‌توانید این مسافت را با تاکسی دربست یا اتوبوس‌های مهریز طی کنید.

دیگر جاذبه‌های دیدنی مهریز

مهریز یزد یکی از توریستی‌ترین شهرهای این استان است و علاوه بر کاروانسرای تاریخی مهریز جاهای زیادی برای دیدن دارد. از مناطق و بناهای تاریخی گرفته تا باغ های سرسبز، این چند موردی که در ادامه می‌خوانید تنها محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری مهریز یزد هستند نه تمام آن‌ها!

1.    کوه ریگ

در محله‌ی بغداد آباد سفلی، وقتی از باغ‌های شهر گذر می‌کنید، به کوه ریگ و تل‌های اطراف آن خواهید رسید. وقتی روی ماسه‌های داغ این تل‌ها قدم می‌گذارید، ماسه‌ها پای شما را به درون می‌کشند که قدم زدن روی این ریگ‌ها را برایتان لذت‌بخش خواهد کرد. ماسه‌های این تل‌ها به قدری تمیزند که دوست دارید در آن فروبروید و روی آن غلت بخورید.

چشم‌انداز شهر و باغ‌های آن از روی تپه‌های ماسه‌ای کوه ریگ بی‌نظیر و لذت‌بخش است. گذشته از این گرمای تل‌های ریگ به کاهش دردهای بدنی و عصبی شما کمک می‌کنند. از گذشته کوه ریگ و تل‌های اطراف آن محلی برای درمان بود که مسافران را از شهرهای دور و نزدیک برای تسکین دردهای عضلانی‌شان به مهریز می‌کشاند.

بعد از سرسره‌بازی روی ماسه‌های نرم و تماشای منظره‌ دلپذیر شهر از آن بالا، کم‌کم وقت رفتن می‌رسد. اما برج کبوترخانه و آب‌ انبار را نباید فراموش کرد. این جاهای تاریخی کنار کوه ریگ قرار گرفته‌اند.

2.    قلعه مهرپادین

مجموعه مهرپادین از قرن ۸ قمری به‌جا مانده. در این مجموعه قلعه، آب انبار، حمام، بازار، چاه قنات و خانه‌های خشتی وجود دارد. االبته قلعه مهرپادین، سکونتگاه دائمی مردم نبوده و فقط موقعی که خطری تهدیدشان می‌کرده، در قلعه پناه می‌گرفتند.

این بنای خشتی و کاهگلی، یکی از زیباترین آثار تاریخی استان به‌حساب می‌آید، اگرچه در بعضی از روزهای سال در آن بسته است و فقط از بیرون می‌شود تماشایش کرد.

3.    باغ پهلوان‌پور

از قعله مهرپادین که ماشین را روشن کنیم، ۱۰ دقیقه بعد در خیابان مطهری به باغ پهلوان‌پور می‌رسیم. پهلوان‌پور در دوره قاجار و به سبک باغ ایرانی ساخته شده. دیوارهایش بلند است و آب در طراحی آن نقش پررنگی دارد. قبل از هر کاری باید ۳ هزار تومان بپردازیم و بلیط بخریم. ورودی باغ ما را یاد قلعه‌های قدیمی می‌اندازد.

در باغ پهلوان‌پور ساختمان کوشک یا شربت‌خانه، بنای زمستان‌خانه و ساختمان سرایداری را ساخته‌اند. عمارت کوشک سه طبقه است و تزیینات کلاه‌فرنگی آن توجه‌مان را جلب می‌کند. اگر بهار یا تابستان به اینجا بیاییم، آب قناتی که از دل باغ می‌گذرد، در میان چنارهای بلند و قدیمی آنجا حسابی حال‌مان را جا می‌آورد.

خوبی باغ پهلوان‌پور این است که از ۸ صبح تا آخر شب باز است. این را هم بگوییم که موزه‌ مردم‌شناسی مهریز را هم همینجا پیدا می‌کنیم. بعد از گشت‌وگذار در موزه، می‌توانیم به رستوران و کافه‌ای برویم که در عمارت کوشک واقع است و فالوده یزدی را هم در همین کافه باید امتحان کرد.

4.    سرو کهنسال

حتما شنیده‌اید که در استان یزد درخت سرو کهنسال زیاد است، مثل سرو ابرکوه که بعضی‌ها می‌گویند زرتشت آن ‌را کاشته. یکی از این سروهای پیر هم در مهریز قرار گرفته. سرو کهنسال مهریز در پارک سرو قرار گرفته و فاصله‌اش تا قلعه مهرپادین با ماشین ۴ دقیقه است.

5.    مجموعه تفریحی باغ آهو

از دیدن جاهای تاریخی که خسته شدیم، می‌توانیم به باغ آهو برویم. این باغ هم سر بزرگ‌ترها را گرم می‌کند و هم بچه‌ها را. باغ آهو در مسیر مهریز به سریزد قرار گرفته. گذشته از آهو و گوزن ایرانی، گوسفند، قوچ و ۱۲۰ نوع پرنده مثل قو و طاووس در این باغ زندگی می‌کنند. خوبی باغ آهو این است که اگر خسته و گرسنه شدیم، رستوران و کافی‌شاپ هم دارد. برای بازدید از این باغ‌وحش باید بلیط ۷ هزار تومانی بخریم.

در مهریز یزد کجا اقامت کنیم؟

مهریز یزد هرچند که شهر کوچکی است اما گزینه‌های متنوعی برای اقامت در اختیارتان می‌گذارد. البته اگر شانس بیاورید و بتوانید جای خالی پیدا کنید. اینجا هم چند هتل و هم چندین اقامتگاه بوم گردی دارد. اگر می‌خواهید در یک فضای سنتی اقامت داشته باشید باید به سراغ اقامتگاه‌های بوم گردی و یا هتل‌های سنتی بروید در غیر این صورت دیگر هتل‌های مهریز را برای اقامت انتخاب کنید.

البته میهمان شو شما را در سفر به مهریز یزد تنها نمی‌گذارد. شما هم می‌توانید شب را به یزد برگردید و در سوئیت و آپارتمان‌های مبله یزد اقامت داشته باشید و هم می‌توانید در سایت میهمان شو برای اجاره سوئیت در مهریز یزد اقدام کنید.